Ένα νέο κεφάλαιο ανοίγει στην κατηγορία των συνεντεύξεων του περιοδικού μας. Πλέον, δεν θα είναι μόνο από συγκροτήματα για χάρη των νέων τους κυκλοφοριών αλλά αποφασίσαμε να μιλάμε και με ανθρώπους του χώρου μας, όπως γραφίστες και παραγωγούς, μαθαίνοντας έτσι περισσότερες πληροφορίες για την εγχώρια αλλά και παγκόσμια rock και metal σκηνή. Η αρχή αυτή λοιπόν γίνεται με τον γραφίστα Γιάννη Νάκο που είναι, επίσης, τραγουδιστής στους Mortal Torment, Procreate και Codedecoded.
Γιάννη καλώς ήρθες στο περιοδικό μας. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Σε ποια ηλικία κατάλαβες ότι έχεις κλίση προς τα καλλιτεχνικά;
Καλώς σε βρήκα, τιμή μου που το Greek Rebels μου δίνει την ευκαιρία να πω δυο πράγματα σχετικά με τη δουλειά μου. Ωστόσο, η αλήθεια είναι πως δεν έχω και πολύ πρωτότυπη απάντηση να δώσω στην ερώτηση σου. Μου άρεσε να ζωγραφίζω από μικρός, στην πορεία ήρθε το heavy metal και οι ταινίες τρόμου. Από εκεί και πέρα η αισθητική της μουσικής αυτής είναι τόσο εθιστική που μπήκε στο πετσί μου.
Έχεις τελειώσει κάποια σχολή ή είσαι αυτοδίδακτος;
Έχω τελειώσει Ι.Ε.Κ. Γραφιστικής και Σελιδοποίησης. Όχι τόσο άμεσα σχετικό με το αντικείμενο που με απασχολεί αλλά σίγουρα έδωσε αρκετές βάσεις για το τεχνικό μέρος της δουλειάς αυτής. Από εκεί και πέρα με θεωρώ αυτοδίδακτο γιατί στην ουσία στην πορεία είναι που βρίσκεις την τεχνοτροπία, το στυλ κι εν τέλει το ύφος που σε χαρακτηρίζει και σε εκφράζει. Πρόκειται για τέχνη και δεν υπόκειται σε φόρμες και νόρμες.
Ποια προγράμματα χρησιμοποιείς στην δουλειά σου και ποιες τεχνικές κατά βάση;
Το Photoshop είναι μόνιμα ανοιχτό στον υπολογιστή μου και είναι το βασικό μου εργαλείο βέβαια. Illustrator πιο αραιά κι ακόμα πιο σπάνια μου ζητήθηκε να κάνω κάτι σε σκίτσο αλλά σίγουρα είμαι digital artist. Οι τεχνικές που χρησιμοποιώ είναι photo-manipulation/photo-bashing και painting με το XP PEN tablet μου. Όλα αυτά ανάλογα το ζητούμενο θέμα.
Ποιο ήταν το πρώτο artwork που έφτιαξες και πως προέκυψε;
Το πρώτο που έφτιαξα επί πληρωμή ήταν ένα split των Inner Wish με τους Reflection κάπου στα τέλη του 2000 προς αρχές 2001. Με την τότε μπάντα μου προβάραμε στο Reflection Studio του Στάθη (Reflection) στον Κορυδαλλό οπότε γνωριζόμασταν αρκετά χρόνια ήδη, από το 1995 νομίζω. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία! Θυμάμαι έντονα πάντως πως έβαλα σκόπιμα στο οπισθόφυλλο το όνομα μου για να το δω εύκολα αν το πετύχω σε δισκοπωλείο.
Τι σε εμπνέει στο έργο σου; Σε ενδιαφέρουν κάποια συγκεκριμένα θέματα;
Τα πάντα, πραγματικά. Η δουλειά άλλων καλλιτεχνών, η ίδια η μουσική, ταινίες, η φύση, η ψυχολογία μου το εκάστοτε διάστημα. Με βοηθάει πολύ επίσης να διαβάζω στίχους της κάθε μπάντας στο album της οποίας δουλεύω όταν έχει να κάνει με album art. Πηγές έμπνευσης πάντως μπορεί να είναι τα πάντα, ακόμα και μία βόλτα ή περίπατος. Θεματικά θα ήθελα να δοκιμάσω πολλά πράγματα ακόμα, ανθρώπινη ανατομία, fantasy art, concept art, πάρα πολλά τα πεδία και ελπίζω να βρω χρόνο για όλα.
Εκτός από έτοιμες δικές σου δουλειές μπορούν τα συγκροτήματα να σου παραγγείλουν κάτι από το «μηδέν»;
Φυσικά, το μεγαλύτερο μέρος των projects έτσι κι αλλιώς κάπως έτσι παίρνει ζωή. Τα έτοιμα σχέδια είναι ένα μικρό μέρος του όλου τρόπου λειτουργίας μου. Αυτό που κάνω στην ουσία είναι να ζητάω ελευθερία στο δημιουργικό μέρος. Θέλω να δουλεύω πάνω στο θέμα που πραγματεύεται το album τους ή πάνω στον βασικό τίτλο αυτού ή ακόμα και σε μια γενικότερη εικόνα που μπορεί να έχουν. Λέω γενικότερη γιατί ο περιορισμός με αυστηρή περιγραφή με κομπλάρει πολύ και το αποτέλεσμα δείχνει όντως βεβιασμένο στο τέλος. Οπότε ναι, οι μπάντες παίρνουν στην ουσία δουλειά βασισμένη στο θεματικό τους υλικό. Είναι μια διαδικασία με φοβερό ενδιαφέρον πάντα.
Από το μυαλό στο «χαρτί». Πόσο δύσκολη είναι η διαδικασία;
Είναι «περιπετειώδης» και ενδιαφέρουσα. Στο μεγαλύτερο ποσοστό δεν έχω συγκεκριμένο πλάνο, ξεκινάω κάτι και σίγουρα δεν ξέρω πώς θα καταλήξει καθώς πειραματίζομαι αρκετά στην πορεία. Δε θα διστάσω να σβήσω κάτι εντελώς προκειμένου να το πάω αλλού από όπου ξεκίνησα. Σε κάποια πρώιμα στάδια ζοριζόμουν είναι η αλήθεια, τώρα απλά το διασκεδάζω στην πορεία, δε θα έλεγα πως υπάρχει κάτι δύσκολο πέρα από τον περιορισμό χρόνου και την ίδια την κούραση.
Πρέπει να σου αρέσει ένα συγκρότημα για να συνεργαστείς μαζί του ή μπορείς να δεις καθαρά επαγγελματικά το θέμα;
Δεν είναι ανάγκη να είμαι ο μεγαλύτερος οπαδός της μπάντας για να δουλέψω artwork για αυτήν. Το αισθητικό μέρος έχει πάντα φοβερό ενδιαφέρον και η κάθε ευκαιρία να ντύσεις μια μουσική κυκλοφορία με artwork είναι κάτι που δεν αφήνεις. Και πιο στεγνά: σίγουρα είναι δουλειά και πρέπει να την κάνεις σωστά. Προφανώς αν πρόκειται για μπάντα που ήδη σου αρέσει το πράγμα πάει αλλού. Είχα την τύχη να κάνω μερικές φορές δουλειές για σχήματα που ακούω από μικρός και το συναίσθημα είναι φοβερό.
Ποιο είναι το πιο παράξενο αίτημα που έχεις δεχθεί από μουσικό;
Ως προς το θέμα ή ιδέα που έπρεπε να αποτυπώσω πάρα πολλά και τόσο περίεργα που απέτυχαν οικτρά τα περισσότερα από αυτά για να το πω και λίγο κομψά. Από εκεί και πέρα δε θα ξεχάσω την ιδέα μιας brutal death μπάντας από Αγγλία που ήθελαν έναν τύπο να πίνει μπύρα από το κρανίο ενός μωρού όσο αυτό είναι ακόμα ζωντανό. Φαντάσου το καπάκι του κρανίου να έχει αφαιρεθεί και στην ουσία το κεφάλι να είναι ένα τεράστιο, ζωντανό μπυροπότηρο. Sweet!
Εκτός από μουσική, θα ήθελες να δουλέψει ή έχεις δουλέψει πάνω σε project από άλλους χώρους; Για παράδειγμα τα videogames…
Θα μου άρεσε να επεκταθώ και σε άλλες βιομηχανίες, ναι, αλλά πάντα στο cover art μέρος. Ξέρεις, το «εξώφυλλο» είναι το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό όταν γίνεται αναφορά σε κάτι. Για παράδειγμα, αν σου πω “Master Of Puppets” θα σου έρθει στο μυαλό το επιβλητικό αυτό σκηνικό με τους σταυρούς. Θέλω αντίστοιχα είτε είναι βιβλίο, είτε cover art κάποιου παιχνιδιού να έχω επιμεληθεί το artwork του. Ό,τι κι αν είναι αυτό. Επίσης, ο κινηματογράφος είναι κάτι που με εξιτάρει πάρα πολύ. Πάντα μου άρεσε η αισθητική των movie posters.
Πολλοί μουσικοί γκρινιάζουν ξέροντας ότι ξοδεύουν μια περιουσία σε ηχογραφήσεις, όργανα κλπ μόνο και μόνο για να ακούσει κάποιος την μουσική τους από ακουστικά των 5 ευρώ σε κακής ποιότητας ΜΡ3. Εσύ πως νιώθεις για αυτό το θέμα; Δηλαδή, πως νιώθεις ότι το ένα έργο σου που παίρνει δεκάδες ώρες μπορεί απλά να καταλήξει σε ένα φάκελο μουσικής χωρίς κάποιος να ασχοληθεί μαζί του πέρα από μια ματιά;
Καλή ερώτηση! Όπως και με τη μουσική, αυτό που μένει στο τέλος είναι ο απόηχος του αποτελέσματος. Η ίδια η τέχνη δηλαδή. Θα κρατήσω αυτό λοιπόν, το ότι ταυτοποιείται το οπτικό μέρος με την ύπαρξη ενός μουσικού δίσκου. Από εκεί και πέρα ανήκω σε μια γενιά που έμαθε να ακούει μουσική και να την εκτιμάει από τη φυσική της μορφή, είτε είναι κασέτα, CD ή βινύλιο. Σίγουρα το χειροπιαστό έχει άλλη αξία και νιώθω πιο πλήρης ως προς τη δουλειά που έριξα όταν για παράδειγμα ανοίγω ένα booklet ή την gatefold έκδοση του τάδε album. Πραγματικά είναι στενάχωρο όταν θάβεται σε ένα φάκελο ένα εξώφυλλο αλλά τα social media και το internet γενικότερα έχουν βοηθήσει στο να μην πάει εντελώς θαμμένη μια τέτοια δουλειά.
Πιστεύεις πως ένας λόγος που τα βινύλια θεωρούνται φετίχ από κάποιους είναι και ότι μπορεί ο αγοραστής να απολαύσει artwork σε μεγάλο μέγεθος; Είσαι οπαδός του βινυλίου;
Σίγουρα, ας είμαστε ρεαλιστές. Οι εταιρίες αλλά και πολλές μπάντες που έχουν το know how, φροντίζουν να δίνουν ένα ολοκληρωμένο προϊόν στο κοινό τους και φυσικά δεν υπάρχει κάτι κακό σε αυτό. Και εγώ ο ίδιος με την πρώτη ευκαιρία θα αποκτήσω σε βινύλιο το album που θέλω ελπίζοντας σε εκείνο το περίφημο άραγμα με ποτό, τον δίσκο να γυρίζει και το εξώφυλλο στο χέρι. Ο βασικότερος λόγος που μου αρέσει το βινύλιο είναι αυτός: μεγάλο artwork αλλά και προσεγμένες εκδόσεις πλέον, τουλάχιστον στην πλειοψηφία τους.
Πόσο σε επηρέασε σαν άνθρωπο αλλά και σαν μέλος της μουσικής βιομηχανίας η τρέχουσα πανδημία;
Η αλήθεια είναι πως είχε και θετικά πέρα από τα σίγουρα αρνητικά η όλη φάση. Κυκλοφορίες πήγαν πίσω, τα μικρότερα σχήματα και εταιρίες δίστασαν να προωθήσουν albums τα οποία δε μπορούν να στηρίξουν οι μπάντες με ζωντανές εμφανίσεις. Χωρίς περιοδείες οι μουσικοί δεν χρειάζονται merch designs και κατ’ επέκταση οι σχεδιαστές είχαν μειωμένη δουλειά. Στα θετικά, προσωπικά μιλώντας, βρήκα αρκετά περισσότερο χρόνο στη διάρκεια της καραντίνας, να δοκιμάσω πράγματα, να δω tutorials και να μελετήσω τις τεχνικές άλλων καλλιτεχνών με αποτέλεσμα να εξελίξω λίγο τη δουλειά μου. Σε πιο προσωπικό επίπεδο πέρασα ποιοτικό χρόνο με την οικογένεια μου και χάρηκα περισσότερο από ποτέ το παιδί μου οπότε σίγουρα το ευχαριστήθηκα πολύ!
Ποιες πιστεύεις ότι θα είναι οι επιπτώσεις αυτής της πανδημίας σε βάθος χρόνου στην μουσική βιομηχανία;
Αυτή είναι μια πρόβλεψη που δε μπορώ να κάνω καθώς κανείς δε γνωρίζει πώς θα συνεχιστεί το όλο πράγμα. Μπορεί όλο αυτό να ήταν μια ατυχής παρένθεση χωρίς συνέχεια, πράγμα που ελπίζω, αλλά ενδέχεται και να επαναληφθεί με τη νέα σεζόν. Η μουσική βιομηχανία κάνει ό,τι μπορεί για να παραμείνει ζωντανή και θα συνεχίσει να το κάνει. Είτε είναι με προσφορές, live streams, κλπ. Ίσως βρει περισσότερο χρόνο για σχεδιασμό επόμενων κινήσεων, όλο και κάτι νέο θα προκύψει πάντως. Σε σχέση με τις πωλήσεις πάντως δεν ξέρω τι γίνεται. Το σίγουρο είναι πως είναι πεσμένες εδώ κι αρκετά χρόνια οπότε όλες οι πιθανότητες είναι εκεί έξω, έτοιμες να ανακαλυφθούν.
Πάω στοίχημα πως την ατάκα «λεφτά δεν έχω αλλά σκέψου την δημοσιότητα» την έχεις ήδη ακούσει κάποια στιγμή. Πως απαντάς σε τέτοια αιτήματα; Ποια είναι η πιο έξυπνη δικαιολογία που έχεις ακούσει από άτομο που θέλει κάτι αφιλοκερδώς;
Την γνωρίζω την ατάκα, τη βλέπω να αναφέρεται συχνά από συναδέλφους αλλά η αλήθεια είναι πως δεν έχει τύχει να μου την πουν ακόμα. Χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια πως δεν έχω ακούσει το περίφημο «να μου το κάνεις τσάμπα». Μέχρι και τώρα μου έρχεται ένα μήνυμα μια στο τόσο με το σχετικό περιεχόμενο, όμορφα διατυπωμένο «θα με βοηθήσεις να φτιάξω ένα εξώφυλλο;». Δικαιολογίες τύπου «δεν έχω λεφτά», «είμαι φουκαράς, υπάλληλος σε συνεργείο» είναι φοβερές πραγματικά. Αποτελούν σίγουρα και πηγή γέλιου οπότε μια στο τόσο δεν είναι κακό να τις βλέπεις χα χα! Πλέον δεν απαντώ όμως αφού δω κάτι σχετικό, χαμένη ενέργεια.
Αν μπορούσες να είχες δημιουργήσει εσύ κάποια κλασικά artworks ποια θα ήταν αυτά;
Σίγουρα θα πω τα “Cause Of Death”, “Arise”, “A Real Live One”. Άπειρα άλλα αλλά δε θα τελειώσω ποτέ αν αρχίσω.
Πόσες κούπες καφέ χρειάζεσαι για να ανοίξει το μάτι;
Με μία γίνεται καλή αρχή, δεύτερη μέσα στην επόμενη ώρα και βλέπουμε στην πορεία. Μουσική να παίζει και τα υπόλοιπα έρχονται.
Κλείσε αυτή την συνέντευξη με ένα μήνυμα προς όλους τους φίλους του περιοδικού!
Ευχαριστώ για τον χώρο και τις ενδιαφέρουσες πραγματικά ερωτήσεις. Υγεία και δύναμη σε όλους εύχομαι αυτές τις περίεργες εποχές που ζούμε. Μάθετε να βυθίζεστε στην τέχνη, είναι λυτρωτικό.
Μιχάλης Νταλάκος
https://www.facebook.com/RemedyArtDesign/
https://www.facebook.com/rem3dyart
