Οι Rotting Christ αποτελούν μπάντα ορόσημο για την χώρα μας. Για περισσότερο από δυο δεκαετίες μας έχουν χαρίσει εκπληκτικούς δίσκους, οργώνουν ολόκληρο τον πλανήτη και συνεχίζουν να βρίσκονται πάντα στην πρώτη γραμμή. Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου τους πολυπολιτισμικού αριστουργήματος “Κατά Τον Δαίμονα Εαυτού” βρήκαμε την ευκαιρία και κλέψαμε λίγο από τον ήδη περιορισμένο χρόνο του ηγέτη του συγκροτήματος Σάκη Τόλη. Στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής εκείνος, ευδιάθετος, φιλικός και με την ειλικρίνεια που τον χαρακτηρίζει απάντησε στις ερωτήσεις μας χωρίς δισταγμούς για όλα τα θέματα που αφορούν τους Rotting Christ του σήμερα. Η κουβέντα που ακολούθησε ήταν άκρως απολαυστική.
Καταρχήν θέλω κ ‘γω με την σειρά μου να σου δώσω συγχαρητήρια για το νέο δίσκο. Πρόκειται πραγματικά για φανταστική δουλειά για άλλη μια φορά. Δωδέκατος πλέον σε αριθμό το “Κατά Τον Δαίμονα Εαυτού”. Πες μου ποια είναι τα κυρίαρχα συναισθήματα τόσο τα δικά σου όσο και του αδερφού σου;
Τα συναισθήματα είναι σίγουρα υπερηφάνεια δηλαδή το γεγονός ότι ακόμα μετά από τόσα χρόνια μπορούμε και είμαστε ακόμα ζωντανοί. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για μας διότι ως γνωστόν ο χρόνος φθείρει τα πάντα, μπορούσαμε να είχαμε πει μέσα από διάφορες δύσκολες συνθήκες ότι τα παρατάμε κτλ. Ευτυχώς δεν έγινε κάτι τέτοιο και είμαστε πολύ χαρούμενοι σήμερα να παρουσιάζουμε τον δωδέκατο δίσκο μας.
Σε τι σημείο βρίσκεται αυτήν την στιγμή η μπάντα;
Αυτή την στιγμή βρισκόμαστε σε ένα μικρό off μέσα στην παγκόσμια περιοδεία την οποία ήδη έχουμε αρχίσει. Έχουμε κάνει πάρα πολλές συναυλίες σε όλο τον κόσμο, το feedback είναι πάρα πολύ καλό μέχρι στιγμής, τα νέα παιδιά είναι πολύ δραστήρια είμαστε πολύ ευχαριστημένοι και συνεχίζουμε να βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή.
Πρόσφατα περιοδεύσατε στην Λατινική Αμερική και σε μέρη όπου πρώτη φορά πήγατε. Ποια ήταν η ανταπόκριση από τον κόσμο εκεί;
Η ανταπόκριση ήταν πιο θετική από ότι ακούγεται και από ότι περιμέναμε. Σίγουρα η λέξη “πιο θετική” είναι πιο δύσκολη στην εποχή μας διότι τα πράγματα πάνε άσχημα αλλά σίγουρα αυτό που είδαμε ήταν μια πολύ καλή ανταπόκριση κάτι που μας χαροποιεί γιατί αυτό δείχνει ότι η μπάντα είναι ακόμα ζωντανή και συνεχίζει να μαζεύει κόσμο στις συναυλίες της.
Αν έχω αντιληφθεί σωστά ο δίσκος κινείται κατά βάση στην μουσική συνταγή του “Αealo”, μόνο που ακούγεται πιο εξελιγμένο και πιο σκοτεινό συμφωνείς;
Όχι τόσο πολύ. Συμφωνώ στο ότι είναι πιο εξελιγμένο και κινείται σε πιο σκοτεινά μονοπάτια αλλά δεν θα έλεγα ότι μοιάζει τόσο πολύ στο “Aealo”. Έχει σίγουρα στοιχεία ethnic αλλά πιο λίγα αυτήν την φορά και είναι πιο πολυπολιτισμικό. Δηλαδή δεν ασχολείται μόνο με Ελλάδα αλλά με πολλά άλλα θέματα όπως με αρχαίες θρησκείες, αρχαίους πολιτισμούς και αυτό είναι που κάνει τον δίσκο διαφορετικό από τον προηγούμενο. Αρκετά διαφορετικό θα έλεγα.
Όπως είπες και εσύ ο δίσκος θεματολογικά ασχολείται με αρχαίους πολιτισμούς. Θες να μας δώσεις γενικότερες πληροφορίες γύρω από την θεματολογία;
Σίγουρα αυτός ο δίσκος έχει ένα πολυπολιτισμικό touch θα έλεγα, ασχολείται με τους κάτω θεούς, τους σκοτεινούς υποχθόνιους θεούς μέσα από αρχαίους πολιτισμούς όπως των Μάγια και των Ίνκας. Υπάρχει ακόμα μέσα μια ρουμάνικη κατάρα, υπάρχει κομμάτι με λατινική μεσαιωνική σατανική τελετή , υπάρχουν κομμάτια στα ελληνικά, δεν υπάρχει κανένας τίτλος στα αγγλικά. Είναι ένας δίσκος όχι συμβατικός θα έλεγα και αυτό είναι ένα πράγμα που βγήκε μέσα από τον εαυτό μου γράφοντας αυτόν τον δίσκο διότι είμαι ένας άνθρωπος πολυταξιδευτής, μου αρέσει να ταξιδεύω και να διαβάζω ιστορία διαφόρων λαών και ήθελα να εκφραστώ έτσι αυτήν την συγκεκριμένη στιγμή.
Γενικά η μουσική συνταγή με την οποία συνδύασες τον ακραίο ήχο των Rotting Christ με την ελληνική παραδοσιακή μουσική ξεκίνησε αρχικά από το “Theogonia” και το αποτέλεσμα αν κρίνω και από το “Aealo” ήταν πολύ επιτυχημένο. Με το “Κατά Τον Δαίμονα Εαυτού” θεωρείς ότι κλείνει αυτός ο κύκλος μουσικά;
Δεν ξέρω ακόμα, αλλά αυτοί οι τρεις τελευταίοι δίσκοι ίσως είναι σαν μια τριλογία. Χωρίς να θέλω να το κάνω βγήκε κάπως αυθόρμητα. Βλέποντας ότι έγινε με αυθόρμητο τρόπο, αυτό δείχνει να αντικατοπτρίζει τον εαυτό μου τα τελευταία επτά χρόνια δισκογραφικά.
Οπότε στο μέλλον να περιμένουμε κάτι πλέον διαφορετικό μουσικά από τους Rotting Christ;
Κοίτα σίγουρα κάτι ελαφρώς διαφορετικό ναι, διότι οι Rotting Christ πάντα από δίσκο σε δίσκο παρουσιάζουν κάτι καινούριο, κάτι το διαφορετικό που να σου κρατάει το ενδιαφέρον. Δεν ξέρω ακριβώς τι θα είναι αυτό γιατί μόλις τελειώσαμε, βγάλαμε τον δίσκο και αυτήν την στιγμή κάνουμε ένα break πνευματικό τουλάχιστον, αλλά σίγουρα κάποια στιγμή θα ασχοληθώ. Θα ψάξω μέσα στον εαυτό μου να δω τι καλλιτεχνικές ανησυχίες έχω με τις οποίες θα μπορέσω να εκφραστώ στον επόμενο δίσκο.
Όσον αφορά την διαδικασία σύνθεσης του νέου άλμπουμ. Πόσο δύσκολο ήταν να συλλέξεις τόσες πληροφορίες και ιδιαίτερα θα ήθελα να αναφερθώ στις διαφορετικές γλώσσες που έχεις χρησιμοποιήσει.
Είναι δύσκολο αλλά αυτό είναι και η πρόκληση και που μου αρέσει πάρα πολύ. Μου αρέσει πλέον όταν γράφω ένα δίσκο να μην γράφω ένα riff και τελείωσε, να γράφω όλο το concept και να ψάξω να διαβάσω πριν γράψω ένα κομμάτι, να ψάξω στον εαυτό μου, να διαβάσω ιστορία. Ήταν αρκετά δύσκολο αλλά αυτό είναι που δίνει στον δίσκο το κάτι παραπάνω.
Σε βοήθησαν ίσως κάποιοι εξωτερικοί παράγοντες π.χ οπαδοί, φίλοι στο να βρεις όλα αυτά τα συγκεκριμένα πράγματα ή τα έκανες όλα από μόνος σου;
Όλα από μόνος μου! Αλλά σίγουρα είχα βοήθεια από το διαδίκτυο και μέσα από κάποια βιβλία και από κάποιους φίλους μου στην Λατινική Αμερική σε κάποια σημεία.
Η ελληνική γλώσσα ήταν πάντα παρούσα στους Rotting Christ. Θεωρείς ότι η αγγλική σε περιορίζει σαν καλλιτέχνη;
Ασφαλώς! Όλοι μας προσπαθούμε να γίνουμε Αμερικάνοι δηλαδή να τα παρουσιάζουμε όλα με τον Αμερικάνικο τρόπο που μας έχουν υποδείξει. Όλοι προσπαθούμε να έχουμε καλή προφορά όσον αφορά τους στίχους μας αλλά είναι μάταιο αυτό για εμάς τους Ευρωπαίους θα έλεγα, διότι απλά η αγγλική δεν είναι η γλώσσα μας. Το κάνουνε καλύτερα οι Αμερικάνοι οπότε ας τους αφήσουμε να το κάνουν. Σίγουρα χρησιμοποιούμε την αγγλική γλώσσα γιατί αυτή είναι η διεθνής γλώσσα την συγκεκριμένη στιγμή αλλά υπάρχει ένα μεγάλο αλλά. Δεν προσπαθούμε να γίνουμε ας πούμε Αμερικάνοι στην μουσική μας, προσπαθούμε να κρατήσουμε την δικιά μας ταυτότητα σαν άνθρωποι και να περάσουμε τον πολιτισμό μας μέσα από την μουσική μας. Όχι φυσικά στο 100% , δεν είμαστε μια ethnic μπάντα αλλά σίγουρα περνώντας ας πούμε κάποιες ελληνικές λέξεις, κάποιους ελληνικούς τίτλους μέσα από την μουσική μας δείχνει πως υπάρχει μια εξαγωγή πολιτισμού που νομίζω χρειαζόμαστε πάρα πολύ σαν χώρα και έχουμε πολλά να δώσουμε σαν χώρα πολιτισμικά. Οπότε γιατί να μην γράψουμε και κάτι στην ελληνική γλώσσα.
Θα ήθελα να σε ρωτήσω αν θεωρείς ότι ήταν μεγάλο ρίσκο να κυκλοφορήσεις το album του οποίου οι τίτλοι των τραγουδιών δεν είναι καθόλου στα αγγλικά;
Μεγάλο ρίσκο και αυτό φάνηκε από το feedback της Αμερικής. Όλοι με ρωτάνε τι σημαίνει αυτό και εκείνο και φαίνεται ότι υπάρχει πρόβλημα στην Αμερική αυτήν την στιγμή με τον δίσκο και αυτό οφείλεται αποκλειστικά στους τίτλους, δηλαδή δεν καταλαβαίνει κανείς τίποτα. Δεν με ενδιαφέρει, να το ψάξει ο καθένας. Δεν μπορώ να κάνω πλέον συμβατικούς δίσκους μετά από 25 χρόνια παρουσίας, ούτε να βάζω τα κλασσικά standards για να γίνω εμπορικός. Προσπαθώ να κρατάω την ταυτότητά μου και για αυτό και θα συνεχίζω κάπως έτσι.
Σε φόβισε καθόλου εξ’ αρχής η αντίδραση του κόσμου για το πως θα το εκλάβει;
Εννοείται, πάντα. Αλλά πρέπει πλέον να ρισκάρουμε για να κάνουμε κάτι το διαφορετικό σε αυτό που λέγεται metal. Με όλο φυσικά το αντίκτυπο που υπάρχει.
Η κατάσταση που βιώνει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια σε έχει επηρεάσει καθόλου στον τρόπο που σκέφτεσαι και στον τρόπο που συνθέτεις;
Αν πω όχι θα είμαι ψεύτης. Δεν υπάρχει Έλληνας που δεν έχει επηρεαστεί από την κατάσταση που συμβαίνει στην χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Είναι κάποια δυσάρεστη κατάσταση την οποία δούλεψα πάρα πολύ για να την αποφύγω διότι δεν αντέχεις να βλέπεις γύρω σου θλιμμένα πρόσωπα και πουθενά χαμόγελα και φυσικά έτσι δεν μπορείς να γράψεις μουσική. Ή μάλλον μπορείς να γράψεις, αλλά σίγουρα όχι την μουσική που θες διότι έχεις το μυαλό σου αλλού. Πάλεψα πάρα πολύ με τον εαυτό μου και κέρδισα και έτσι κατάφερα και έβγαλα ένα δίσκο που πολλοί τον θεωρούν ως τον καλύτερο. Αυτό σημαίνει ότι τα έδωσα όλα και σίγουρα με το ρητό ότι δεν μας σκοτώνει μας κάνει πιο δυνατούς. Ας μην ξεχνάμε πως πίσω από τις εποχές κρίσης αυτό που βγαίνει ψηλά είναι η τέχνη. Εκεί στην περίοδο παρακμής ακμάζει η τέχνη.
Γενικότερα ποιες είναι οι κύριες πηγές από τις οποίες αντλείς έμπνευση για να συνθέσεις; Από ποιούς παράγοντες επηρεάζεσαι;
Είναι δύσκολο να πω συγκεκριμένα. Γενικότερα η έμπνευση πηγάζει από την καθημερινότητα, μου αρέσει σαν άνθρωπος να διαβάζω πολλά πράγματα, να ενημερώνομαι, να ταξιδεύω μέσα από βιβλία. Όλα αυτά κάπου εκεί μέσα μου δημιουργούν μια έμπνευση. Κάτι με αγγίζει και εκεί ψάχνω τον εαυτό μου πάρα πολύ, την σκοτεινή πλευρά του εαυτού μου, πράγματα τα οποία είναι κρυμμένα μέσα μου και τα βγάζω μέσα από την μουσική. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως είμαι σαν άνθρωπος πεσιμιστικός και συνέχεια στενοχωρημένος. Απλά παλεύω και βλέπω κάποια πράγματα στην ζωή. Τα βγάζω μέσα από την τέχνη και είμαι πολύ χαρούμενος για αυτό.
Αναπόφευκτα το θέμα μας θα πάει και στις αλλαγές μελών που είχατε στην μπάντα. Τι ακριβώς συνέβη και άλλαξε το line up;
Κάποια προσωπικά θέματα τα οποία μας οδήγησαν στην αλλαγή του Ανδρέα και του Γιώργου και έτσι ήρθε η προσθήκη των δυο νέων παιδιών του George Emmanouel και του Βαγγέλη Καρζή. Αυτό έγινε για προσωπικά θέματα που δεν θα ήθελα να αναφερθώ και εύχομαι πραγματικά στα παιδιά ότι καλύτερο με την καριέρα που συνεχίζουν τώρα.
Πως έγινε η επαφή με τα νέα παιδιά και πως αντιμετωπίζουν οι οπαδοί μέχρι στιγμής το νέο αίμα;
Έπαιξαν πάρα πολλοί, έγιναν κάποιες audition με διάφορα παιδιά, έψαξα στην πιάτσα να μάθω ποιοι είναι οι πιο δυνατοί, οι πιο μάχιμοι για πρώτη γραμμή ας πούμε. Μετά από διάφορα δοκιμαστικά κατέληξα σε αυτά τα παιδιά και είμαι πολύ χαρούμενος όταν μετά από κάποιο show οι οπαδοί λένε ότι βλέπουν τους Rotting Christ στην καλύτερη τους φόρμα. Αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα και με κάνει να βλέπω τα πράγματα πολύ θετικά.
Είσαι στον χώρο πάρα πολλά χρόνια και παρακολουθείς την σκηνή αν όχι πάρα πολύ στενά πλέον λόγω χρόνου. Θα ήθελα να μου πεις πως βλέπεις την ελληνική σκηνή σήμερα συγκριτικά με τον πρώτο καιρό που ξεκινήσατε σαν μπάντα.
Υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση. Καταρχήν τότε υπήρχε ο ρομαντισμός, δεν υπήρχε ο ανταγωνισμός και τίποτα από τα άσχημα που υπάρχουν τώρα. Βέβαια δεν υπήρχε όμως η τεχνογνωσία, αλλά αυτό μας έκανε και ηχογραφούσαμε αυθόρμητους δίσκους που πολλοί τους θεωρούν ως τους καλύτερους. Έχουν αλλάξει πάρα πολύ τα πράγματα, πλέον η σκηνή αποτελεί μέρος της παγκοσμιοποίησης, ακολουθεί κάποια τετριμμένα, υπάρχει ανταγωνισμός, είναι ένα μικρό δείγμα της κοινωνίας μας, της άκρως ανταγωνιστικής κοινωνίας και αυτό πράγματι δεν μου αρέσει. Σίγουρα υπάρχουν κάποιες καλές μπάντες, υπάρχει ένα ισχυρό underground κίνημα και είμαι σίγουρος πως αργά ή γρήγορα θα υπάρξουν αρκετές Ελληνικές μπάντες που θα κάνουν καριέρα έξω. Ήδη πάρα πολλές νέες μπάντες που δεν θα έλεγα ότι κάνουν καριέρα, αλλά παίζουν στο εξωτερικό, παίρνουν μέρος σε περιοδείες, γράφουν καλούς δίσκους και σιγά σιγά όλο αυτό θα δείξει κάποια θετικά αποτελέσματα στο μέλλον.
Εσύ ξεχωρίζεις κάποιες συγκεκριμένα;
Δεν θα ήθελα να αναφέρω ονόματα γιατί σίγουρα θα στενοχωρήσω κάποιους άλλους. Σίγουρα πάντως υπάρχουν πάρα πολλές μπάντες που παίζουν καλή μουσική.
Συναυλιακά από δω και πέρα που κινούνται οι Rotting Christ;
Όπου υπάρχει μεταλλάς σε αυτόν τον πλανήτη θα τον επισκεφτούμε.
Πέρα από το καλοκαιρινό φεστιβάλ στην Αθήνα μαζί με τους Slayer, τους Down και τους Kvelertak τι άλλο έχετε στα πλάνα σας;
Δεν γνωρίζω ακόμα, το σίγουρο είναι πως έρχονται αρκετά festival και μπορεί να ενημερωθεί ο καθένας μέσα από τις σελίδες της μπάντας και του facebook και γενικά με όλα αυτά τα τεχνολογικά πράγματα.
Σχετικά με την headline εμφάνιση σας στην Αθήνα, πότε περίπου να σας περιμένουμε;
Μες στα Χριστούγεννα πιστεύω κάτι θα κάνουμε.
Μες στα Χριστούγεννα; Πολύ μακριά το πας!
Τι να κάνουμε, είμαστε συνέχεια απασχολημένοι με άλλες συναυλίες και ιδιαίτερα για την συναυλία της Αθήνας θέλουμε να δώσουμε μεγάλη βάση επειδή είναι ο τόπος μας.
Αλήθεια με τους Thou Art Lord τι γίνεται;
Βγαίνει, τίποτα άλλο δεν σου λέω. Είναι old school, πολύ βρώμικο και γενικά ο ήχος του είναι βγαλμένος μέσα από τα 90s. Φυσιολογικά Μάιο ή Ιούνιο θα βγει.
Τι να περιμένουμε λοιπόν από τους Rotting Christ του μέλλοντος;
Η μπάντα θα είναι πάντα στην πρώτη γραμμή. Θα περιμένουμε πάντα ότι πιο ειλικρινές υπάρχει από την καλλιτεχνική μας έκφραση και αν έχουμε καλά την υγεία μας να παίζουμε στην σκηνή μέχρι να πεθάνουμε.
Κώστας Αυγουλέας
http://www.facebook.com/pages/Rotting-Christ/290468585669?fref=ts
http://twitter.com/AthanatoiEste
Band Members
Σάκης Τόλης – Κιθάρα, φωνή
Θέμης Τόλης – Τύμπανα
George Emmanouel – κιθάρα
Βαγγέλης Καρζής – Μπάσο
Discography
Thy Mighty Contract, 1993
Non Serviam, 1994
Triarchy Of The Lost Lovers, 1996
A Dead Poem, 1997
Sleep Of The Angels, 1999
Khronos, 2001
Genesis, 2002
Sanctus Diavolos, 2004
Theogonia, 2007
Aealo, 2010
Κατά Τον Δαίμωνα Εαυτού, 2013
