Οι Moonspell επανακυκλοφόρησαν το “The Butterfly Effect” και μας έδωσαν έτσι μια πολύ καλή αφορμή για να μιλήσουμε με τον Fernando Ribeiro, τον τραγουδιστή της μπάντας. Η συζήτηση, βέβαια, δεν περιορίστηκε μόνο στην ενδιαφέρουσα επανακυκλοφορία αλλά ήταν μια κουβέντα εφ’ όλης της ύλης.
Γεια σου Fernando, καλώς ήλθες στο περιοδικό μας. Μπορείς να μου πεις λίγα λόγια για το “The Butterfly Effect”;
Γεια σου Χρύσα, βεβαίως! To “The Butterfly Effect” είναι κομμάτι ενός μεγαλύτερου πλάνου. Λίγα χρόνια πριν ιδρύσαμε μια μικρή δισκογραφική εδώ στη Πορτογαλία με το όνομα Alma Mater Records, με σκοπό να διαφυλάξει την δουλειά μας, διότι εδώ οι Moonspell γίναμε σχετικά γνωστό όνομα και θέλαμε να δώσουμε κάτι καλό στους θαυμαστές μας. Όταν επικοινωνήσαμε με τη παλιά μας δισκογραφική, τη Century Media και ζητήσαμε τους τίτλους από το “Wolfheart” μέχρι το “Antidote”, μάθαμε ότι όλα αυτά τα albums είχαν βγει sold out. Έτσι οι νέοι οπαδοί μας δεν θα μπορούσαν να βρουν ένα αντίτυπο σε φυσική μορφή στην αγορά και αυτό για εμάς ήταν δυσάρεστο. Τότε αποφάσισα να επικοινωνήσω μαζί τους και αποφασίσαμε από κοινού να επανακυκλοφορήσουμε με επιτυχία τα “Wolfheart” και “Irreligious”. Αυτά τα albums έγιναν θρυλικά στην ευρωπαϊκή metal σκηνή. Αργότερα απευθύνθηκα στη Napalm Records για να επανακυκλοφορήσει το “The Butterfly Effect” και τώρα ασχολούμαστε με το συγκεκριμένο, που πρέπει να πω ότι οι θαυμαστές μας δεν το είχαν συνηθίσει τότε το 1999. Και πάλι είμαι πολύ χαρούμενος με τις επανακυκλοφορίες, γιατί ενώσαμε τις δυνάμεις μας με έναν εξαιρετικό καλλιτέχνη που επιμελήθηκε το νέο εξώφυλλο του δίσκου. Είναι πολύ σημαντικό να υποστηρίζουν οι μπάντες τους εαυτούς τους, τώρα που δεν μπορούν να παίξουν ούτε σε συναυλίες ή festivals. Το κοινό μας ανταποκρίθηκε πολύ θετικά στην επανέκδοση.
Διάβασα ότι θα περιέχει πολλά ενδιαφέροντα πράγματα επιπλέον το digipack LP και ίσως και κάποια κομμάτια από το βιβλίο που γράφεις. Πέρα από το περσινό Night Eternal, σχεδιάζετε να κυκλοφορήσετε κάποια άλλα album;
Ναι, βασικά θα επανακυκλοφορήσουμε όλα μας τα albums, γιατί όπως είπα έχουν εξαντληθεί. Είμαι ο ίδιος συλλέκτης δίσκων, και θα ήταν ωραίο οι θαυμαστές μας να μπορούν να ξαναβρούν τα album μας από τα μέσα της δεκαετίας του ’90, κάτι που αναδεικνύει την ιστορία της μπάντας. Έχεις δίκιο, αυτό το album θα κυκλοφορήσει σε διάφορες εκδοχές. Πιστεύω ότι αυτό που κάνουμε είναι αξίας και ποιοτικό, γιατί αλλιώς δε θα ήταν σωστό για τους θαυμαστές. Η δουλειά μου με τις επανακυκλοφορίες είναι να μαζεύω όλα τα κομματάκια του παζλ, να τα ενώνω μεταξύ τους και να ψάχνω στο αρχείο των Moonspell. Ο Pedro έκανε ένα single 7 ιντσών για τα τραγούδια “Lustmord” και “Angelizer” και τα επόμενα θα είναι να κυκλοφορήσουμε τα demos που κάναμε πίσω στο ΄97 και ΄98 και τον επόμενο χρόνο το “Darkness and Hope”. Ξαναφέραμε στη ζωή και άλλες κυκλοφορίες από τη Century Media, όπως το “Night Eternal” και το “Memorial” και πήραμε τα δικαιώματα μας από την SPG που φαλίρισε. Θα είναι υπέροχα όταν κυκλοφορήσουν τα albums και το κοινό μας θα έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει ξανά το παρελθόν μας.
Αν έπρεπε να διαλέξεις ένα τραγούδι από το “The Butterfly Effect” να αντιπροσωπεύσει το album, ποιο θα ήταν και γιατί.
Είναι πάντοτε μια δύσκολη ερώτηση αυτή, γιατί έχουμε κάποια γνωστά τραγούδια όπως τα “Opium”, “Scorpion Flower” ή το “Alma Mater” αλλά δε σκεφτήκαμε ποτέ να τα ξεχωρίσουμε από τα albums. Ήταν επιλογή του κοινού και όταν πρέπει να το επιλέξουμε εμείς, είναι πολύ δύσκολο, γιατί δε κοιτάζουμε τα τραγούδια μεμονωμένα, αλλά ως σύνολο. Θα διάλεγα το εναρκτήριο κομμάτι του “The Butterfly Effect”, το “Soulsick”, ως αντιπροσωπευτικό μας.
Κάποτε, ένας ερευνητής της μουσικής ανέφερε ότι ο Elvis επανειλημμένα δε θυμόταν ή μπέρδευε ένα πολύ συγκεκριμένο μέρος ενός πολύ συγκεκριμένου τραγουδιού, λόγω κάποιου συναισθηματικού τραύματος που συνέβη αργότερα, μεταξύ αυτού και του ατόμου που αναφέρεται στο τραγούδι. Πιστεύεις ότι είναι δύσκολο να επιστρέψει κάποιος στο παρελθόν, ακόμα και αν σχετίζεται με τη μουσική ή είναι μια ευκαιρία να δώσεις ξανά τραγούδια ή αναμνήσεις με τον καλύτερο τους εαυτό;
Την ξέρω αυτή την ιστορία, είχε σχέση με το διαζύγιο από τη Priscilla, αλλά βλέπεις δεν ήταν τόσο πολυτάραχη η ζωή μου. Ωστόσο, τον εκτιμώ σαν καλλιτέχνη, ήταν ο βασιλιάς του rock. Έχω καλή σχέση με το παρελθόν μου, γιατί πιστεύω βασίζεται στη τύχη. Είμαι πολύ τυχερός για την καριέρα μου στη μουσική, είμαι τυχερός που είμαι ο τραγουδιστής των Moonspell και ακόμα πιο τυχερός που έχουμε αυτούς τους θαυμαστές. Το “The Butterfly Effect” είναι ένα λίγο πιο δυσνόητο album για αυτούς που περίμεναν κάτι σαν τα “Wolfheart”, “Irreligious” ή το “Sin/Pecado”. To παρελθόν για εμένα κύλησε πολύ γρήγορα και αργά ταυτόχρονα, γιατί εδώ και 24 χρόνια που είμαι επαγγελματίας μουσικός, δημιούργησα αναμνήσεις που οι κοντινοί μου άνθρωποι δεν είχαν, όπως να ταξιδέψω τον κόσμο, να αναγνωριστώ στο ευρύ κοινό, να ζήσω άβολες καταστάσεις. Όταν η περιοδεία μας κρατούσε 60 μέρες, ο χρόνος δεν περνούσε. Πιστεύω ότι ξαναπροσεγγίζοντας τα albums βοηθούν να καταλάβουμε από άποψη ψυχολογίας το γιατί γράφουμε αυτή τη μουσική. Βέβαια ξεχνούσα κάποιους στίχους, αλλά δεν έπεφτα σε τέτοια κενά όπως ο Elvis. Είμαι πιο τυχερός σε αυτό γιατί εκείνος δεν έβρισκε ποτέ ησυχία ενώ εγώ που είμαι λιγότερο γνωστός το θεωρώ ανεκτίμητο.
Αναζητώντας σας στο διαδίκτυο, ο πρώτος χαρακτηρισμός που βλέπει κανείς για τη μπάντα σας είναι “gothic metal”. Aν και αυτός δεν είναι απόλυτα ακριβής και πιστεύω ότι σας αδικεί, γιατί είστε πολλά παραπάνω. Εσύ είσαι ικανοποιημένος με αυτόν τον χαρακτηρισμό;
Δεν με ενόχλησε ποτέ γιατί ίσως να είμαστε gothic metal ή και όχι. Για εμένα πραγματικό gothic metal ήταν το album “Zoon” των Nefilim, που κυκλοφόρησε το 1996 μαζί με το “Irreligious”, γιατί τραγουδούσε μια μεγάλη φωνή του gothic, ο Carl McCoy. Το gothic metal στο μυαλό μας σήμερα είναι πιο στενά συνδεδεμένο με μια γυναικεία φωνή, growls και ενορχήστρωση και ίσως όχι τόσο με τους Moonspell. Σίγουρα έχουμε τέτοια στοιχεία στη μουσική μας, αλλά μας αρέσει να τα εκτελούμε διαφορετικά και για αυτό δεν μας πειράζει να κυκλοφορήσουμε ένα πιο electronic, rock ‘n’ roll ή black metal album. Μου αρέσει επίσης και το dark metal, αλλά στο τέλος της μέρας οι Moonspell είναι μια διαφορετική μπάντα του metal.
Το τελευταίο σας album για τον σεισμό το 1755 στη Λισαβόνα ήταν το πρώτο σας full–length εξ ολοκλήρου στα Πορτογαλικά. Ήταν μεγαλειώδες και είχε μια ατμόσφαιρα soundtrack. Μου άρεσε που το ηχογραφήσατε στη γλώσσα σας και μου φάνηκε πολύ επιτυχές. Θα το συνεχίσετε αυτό στο μέλλον;
Η αρχική σκέψη ήταν να γίνει ΕΡ, όμως παρασυρθήκαμε και αυτό άνοιξε νέους δρόμους για τους Μoonspell. Είναι πολύ πιθανό στο μέλλον να το ξανακάνουμε αυτό. Για τον σεισμό εκείνο μαθαίναμε στο σχολείο και ήταν ένα περιστατικό που απασχόλησε την ευρωπαϊκή Φιλοσοφία και τη Θρησκεία τον 18ο αιώνα. Δε το ακολουθούμε κάτι συγκεκριμένο και δε το κάνουμε για να φανούμε καλύτεροι από άλλες μπάντες. Γράφουμε ένα album, περιοδεύουμε πάνω σε ένα album, τραγουδούσα χιλιάδες φορές στα Πορτογαλικά και τελικά έγραψα στα Αγγλικά.
Μιλώντας για soundtrack, έχεις κάποιο αγαπημένο album;
Ναι, έχω πολλούς αγαπημένους καλλιτέχνες όπως ο Bill Conti που έγραψε τη μουσική του Rocky. Tο αγαπημένο μου είδος είναι οι ταινίες τρόμου με συνθέτες όπως ο Christopher Young με το Hellraiser, o Jerry Goldsmith, o Tyler Bates, ο Keith Emerson που έγραψε το soundtrack για το Inferno του Dario Argento. Θα έλεγα ότι το remake του Suspiria είναι το καλύτερο soundtrack που άκουσα πρόσφατα. Είναι πολύ σπουδαίο να έχεις φαντασία και ισορροπία και να έχεις ποικίλα ακούσματα που να προέρχονται από τον χώρο του θεάτρου, του κινηματογράφου. Η μουσική που γράφουμε – και δεν θέλω να ακουστώ παλιομοδίτης – είναι κινηματογραφική.
Πρόσφατα άκουσα τους Amália Rodrigues, project στο οποίο συμμετείχες και εσύ και μπορώ να πω ότι τραγούδησες εντυπωσιακά, δεν ήσουν ο Fernando που έχουμε συνηθίσει. Σχεδιάζεις να εντάξεις αυτά τα στοιχεία στη μουσική σου;
Ο Pedro, ο πληκτράς μας, και ο Ricard είναι αυτοί που γράφουν τη μουσική σε αυτό το project. H Amália Rodrigues είναι η Édith Piaf μας, η οποία είναι μεγάλη και εξαιρετική καλλιτέχνις στη Πορτογαλία και είμαστε φοβερά τυχεροί που βρισκόμαστε στο πλάι της. Τότε συνεργάστηκα και με άλλους μουσικούς. Σε αυτό το project ασχολούμαστε με παραδοσιακά πορτογαλικά tango και flamenco και ξέρω ότι ακούγομαι διαφορετικά. Προσωπικά, δεν περίμενα να καταπιαστώ με τέτοιου είδους φωνητικά και αυτό μου έδωσε πολλή ώθηση και αυτοπεποίθηση. Προσπαθώ να βελτιώνω τη φωνή μου και στο νέο album θα έχουμε πιο απαλά φωνητικά. Βέβαια δε μπορώ να τραγουδάω έτσι συνέχεια, αλλά είναι κάτι που θέλω. Νιώθω έτσι σαν διερμηνέας των τραγουδιών. Κάποιοι μου λένε ότι θα έπρεπε να το κάνω συχνότερα.
Έμαθα ότι το καινούριο album θα κυκλοφορήσει το 2021. Μπορείς να μας πεις κάτι πιο συγκεκριμένο;
Τα πράγματα πήγαν πίσω λόγω κορωνοϊού, οπότε ηχογραφούμε με πιο αργούς ρυθμούς τα demos και παράλληλα ψάχνουμε για τίτλο. Αυτό που ξέρουμε ήδη είναι ότι αν όλα πάνε καλά θα μπούμε τον Οκτώβριο στο studio στην Αγγλία. Ετοιμαζόμαστε να δουλέψουμε με τον Jaime Gomez και του έχουμε ζητήσει να έρθει τον Σεπτέμβριο. Νομίζω ότι το album θα κυκλοφορήσει τέλη Φεβρουαρίου το 2021. Θα ανακοινώσουμε τον τίτλο του album και περισσότερες πληροφορίες για τους θαυμαστές μας, μόλις φτάσουν στα χέρια μας. Το θέμα του καινούριου album θα κινηθεί γύρω από το “Extinct”, που αφορά βέβαια και τον κόσμο μας, για «πράγματα», όπως άνθρωποι, μέρη, που παύουν ξαφνικά να υπάρχουν. Πιο πολύ θα σχετίζεται, ας πούμε, με τη μοναξιά ως επιλογή. Πλέον ο δίσκος θα έχει μεγάλη απόκλιση από το “1755” και σίγουρα θα είναι λιγότερο πομπώδης και πιο μελαγχολικός και θα είναι πιο κοντά σε τραγούδια όπως το “Breath” και το “The Future Is Dark”. Ελπίζω ότι θα βγει πολύ καλό και θα είναι το δέκατο τρίτο album μας αν δεν κάνω λάθος, ένας μαγικός δηλαδή αριθμός.
Η παγίδα αυτόν τον καιρό είναι ότι κάποιος μπορεί να πετύχει όποιο ήχο σκεφτεί και σε λογικό κόστος. Έχοντας υπ’ όψιν τη μινιμαλιστική φύση των Moonspell, πώς πιστεύεις ότι κάποιος μπορεί να γνωρίζει πού να τραβήξει τη γραμμή ανάμεσα στο να εκπληρώνεις το όραμά σου για το πώς πρέπει να ακούγεται ένα τραγούδι και στο να το παρακάνεις με την παραγωγή;
Πολύ καλή ερώτηση, καταλαβαίνω τι λες και είναι θέμα εμπειρίας. Πολλοί δίσκοι ακούγονται το ίδιο, κάτι που το έχουν πει αρκετοί άνθρωποι. Οι Moonspell είμαστε κάτι σαν το μαύρο πρόβατο, γιατί δεν μας ενδιέφεραν οι συμβάσεις και πάντα ψαχνόμασταν και για αυτό στραφήκαμε στον Jaimer. Αυτός δουλεύει συγκροτημένα και έχει στο studio του αναλογικό εξοπλισμό, κάτι που δεν το συναντάς συχνά. Θεωρώ ότι είναι θέμα αισθητικής. Έχω ακούσει εξαιρετικές μπάντες του σύγχρονου metal ήχου όπως οι Leprous, Wolver και οι Ghost, που ο Jaimer συμμετείχε στο “Opus Eponymous” των τελευταίων. Ναι, το έχουν παρακάνει στο θέμα της παραγωγής, αλλά εγώ είμαι πιο απλός και πρωτόγονος σε αυτό, θέλω δηλαδή τα φωνητικά να ακούγονται σε πρώτο πλάνο, το μπάσο και τα τύμπανα να είναι παρόντα στον ήχο, ώστε ένα τραγούδι των Moonspell να ακούγεται ισορροπημένα. Η παραγωγή του “Extinct” ήταν πολύ καλή και προσαρμοσμένη στα θέλω μας, κάτι που βασίζεται στο τι ζητήσαμε από την παραγωγή. Πάντοτε γνωριζόμασταν ή και γινόμασταν φίλοι με τον παραγωγό, επειδή είναι μια διαδικασία που εμπλεκόμαστε ως προσωπικότητες και για να μπορέσουμε να δώσουμε το καλύτερο μας εαυτό στο album. Πρέπει να ξέρεις που να σταματήσεις και που να συνεχίσεις.
Η βιογραφία σας φέρει τον τίτλο: «Wolf Who Were Men» και οι θαυμαστές σας αυτοαποκαλούνται αγέλη λύκων. Προσωπικά σου αρέσει να είσαι λύκος της αγέλης ή μοναχικός λύκος;
Θα ήθελα να ήμουν ο μοναχικός λύκος που λες, αλλά δεν έχω αυτή την επιλογή. Ο αγαπημένος μου Γερμανός φιλόσοφος Immanuel Kant υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι έχουν και τη τάση να ζουν ή όχι μέσα στη κοινωνία και προσωπικά βλέπω τον εαυτό μου ως μεμονωμένο άτομο, αλλά και μέλος της αγέλης, έχω δηλαδή και τις δύο φύσεις. Βέβαια είναι αρκετά metal και ποιητικός αυτός ο παραλληλισμός. Δεν λείπουν όμως και οι παρεξηγήσεις, όπως το ότι ο αρχηγός λύκος δεν ηγείται πάντα της αγέλης, αλλά βρίσκεται κάποιες φορές στο τέλος. Είναι πολύπλοκη η οργάνωση τους και έχει στενή σχέση με το πως δρουν οι άνθρωποι. Μάλιστα έχουμε και εμείς πολλά να μάθουμε από αυτά τα ζώα. Οπότε ναι, έχω και τις δύο φύσεις. Δεν θέλω να βρίσκομαι συνέχεια μαζί με άλλους καθώς μεγαλώνω, αλλά αυτό είναι κομμάτι της δουλειάς. Το καλύτερο είναι να έχεις και τα δύο, δηλαδή ποιοτικό χρόνο μόνος σου και με φίλους.
Εκτός από το τραγούδι και τη μουσική, ως συγγραφέας έχεις παρουσιάσει ένα έργο από ποιητικές ανθολογίες μέχρι και νουβέλα. Ασχολείσαι με το γράψιμο προς το παρόν;
Βασικά με προσκάλεσε λίγο πριν να γίνει η καραντίνα η Penguin Random House, να γράψω μια νουβέλα και ήταν ευκαιρία, γιατί όλες οι συναυλίες ακυρώθηκαν. Μέχρι στιγμής έχω ολοκληρώσει 200 σελίδες και αντίθετα με τις ιστορίες των Moonspell, αυτή διαδραματίζεται στα φτωχά προάστια της Λισαβόνας. Πρόκειται για κάποιους νέους που υπερασπίζονται τη πόλη τους ενάντια στα συμφέροντα των πλουσίων και μετά θα ακολουθήσει ένας πόλεμος μεταξύ τους. Είμαι πολύ ενθουσιασμένος γιατί αυτή θα είναι η πρώτη νουβέλα που γράφω και θα αγγίξει τις 300 σελίδες. Υποτίθεται ότι θα κυκλοφορούσε φέτος, αλλά θα επειδή αυτό θα ήταν αδύνατον, το μεταφέραμε για το 2021.
Αν και είναι άσχετη η ερώτηση με τη μουσική, θα ήθελα να μου πεις ποιο μέρος της Πορτογαλίας ή της Λισαβόνας, θα σύστηνες σε κάποιον που δεν έχει έρθει ποτέ στη χώρα σου, να επισκεφθεί;
Είναι δύσκολο να διαλέξω, γιατί η Πορτογαλία συνδυάζει και βουνά και θάλασσα. Δε θα έλεγα ότι η Λισαβόνα είναι η πιο πορτογαλική, ας πούμε, πόλη της Πορτογαλίας, γιατί είναι μια πολύ μεγάλη πόλη με πολύ τουρισμό. Θα μου άρεσαν πιο πολύ μέρη όπως το Douro, που είναι ένα πιο παραδοσιακό, ήσυχο και ρομαντικό μέρος, με πολύ πράσινο και έναν ποταμό. Το φαγητό είναι εξαιρετικό και οι άνθρωποι επίσης. Δεν είμαι τύπος του σκι – αυτά τα θεωρώ χάσιμο χρόνου – και θα προτιμούσα να πάω στη θάλασσα ή στο ποτάμι.
Κλείνοντας θα ήθελα να σε ρωτήσω, ποιά συμβουλή θα έδινες σε έναν νέο μουσικό που θα ήθελε να ακολουθήσει τα χνάρια σου;
Μου είναι αρκετά δύσκολο να δίνω συμβουλές, τη στιγμή που και εγώ ο ίδιος είμαι ακόμη σε αναζήτηση και δεν είμαι πεπεισμένος ότι τα έχω καταφέρει. Όπως είπα, ίσως όλο αυτό να είναι ένα κράμα από τύχη, στίχους και μουσική. Τώρα στα 45 μου υπάρχουν φορές που μπορώ ή όχι να δώσω κάποια συμβουλή, το μόνο που μπορώ να πω, είναι ότι η μουσική βιομηχανία είναι σκληρή και είναι αναμενόμενο να ραγίσει η καρδιά και η ηθική σου. Ο καλύτερος τρόπος να σταθείς είναι να είσαι ανεξάρτητος, γιατί όσο σεβασμό και να έχουμε για τις δισκογραφικές, προσωπικά ζω για τη μέρα που θα είμαστε ανεξάρτητοι και θα προωθούμε τη δουλειά μας μόνοι μας. Πιστεύω ότι εμείς οι στιχουργοί και μουσικοί πρέπει να κρατήσουμε ζωντανό το ρομάντζο. Γιατί η μουσική μπορεί να «καταναλωθεί» την ώρα που κάνεις γυμναστική, αλλά είναι πολλά περισσότερα από αυτό. Ίσως μια συμβουλή που θα μπορούσα να δώσω, θα ήταν ότι πρέπει να μπούμε βαθύτερα και να διαχωρίσουμε τη μουσική από τη δόξα και να διατηρήσουμε την ευρηματικότητα μας και την αξιοπρέπεια μας.
Σε ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σου Fernando και σου εύχομαι καλή τύχη με τα μελλοντικά σου σχέδια.
Ευχαριστώ και εγώ Χρύσα!
Χρύσα Γιουρμετάκη
Μετάφραση: Δέσποινα Χατζή
https://www.moonspell.com/
https://moonspell.bandcamp.com/
https://www.facebook.com/moonspellband
https://instagram.com/moonspellofficial
https://open.spotify.com/artist/17bYSQ9ZRnreVnJjE5X2x6
https://twitter.com/moonspell
https://www.youtube.com/user/moonspellband
https://soundcloud.com/moonspell
https://www.reverbnation.com/moonspell
https://myspace.com/moonspell
Band Members
Fernando Ribeiro – φωνητικά
Pedro Paixão – πλήκτρα
Ricardo Amorim – κιθάρα, πλήκτρα
Aires Pereira – μπάσο
Hugo Ribeiro – τύμπανα
Discography
Wolfheart, 1995
Irreligious, 1996
Sin/Pecado, 1998
The Butterfly Effect, 1999
Darkness and Hope, 2001
The Antidote, 2003
Memorial, 2006
Under Satanæ, 2007
Night Eternal, 2008
Alpha Noir, 2012
Extinct, 2015
1755, 2017
The Butterfly Effect [Re-Issue], 2020
